Προάστιο στο ανατολικό τμήμα του λεκανοπεδίου της Αθήνας, η Ηλιούπολη αποτελεί Δήμο της Περιφέρειας Αττικής και στην απογραφή του 2011 είχε 77.850 κατοίκους.
Το 1890 αποτελούσε ένα μικρό χωριό – κτήμα με το όνομα Καράς, δίπλα στο μικρό εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου. Οι πρώτοι κάτοικοι που ζήτησαν να εγκατασταθούν εκεί ήταν πρόσφυγες Μικρασιάτες το 1923. Το όνομά της η Ηλιούπολη το οφείλει στους πρώτους επιχειρηματίες ιδιώτες οι οποίοι ήταν Αιγυπτιώτες και που έδωσαν στο καινούριο προάστιο το όνομα της αρχαίας αιγυπτιακής πόλης "Ηλιούπολης" (Πι-Ρα το αιγυπτιακό της όνομα, πόλη του θεού Ρα, Θεού του ήλιου).
Στην αρχή κατασκευάστηκαν κυρίως εξοχικές κατοικίες μεγαλοαστών, ενώ στα μεταπολεμικά χρόνια αποτέλεσε τόπο εγκατάστασης αρκετών εξοχικών κέντρων και ταβερνών. Το 1928 αποσπάστηκε από την Κοινότητα του Αγίου Δημητρίου και αποτέλεσε ξεχωριστή Κοινότητα. Το 1963-1964 η Ηλιούπολη ανακηρύχθηκε Δήμος.
Αρχικά η περιοχή καταλαμβανόταν κυρίως από βοσκοτόπια και ανατολικά βρισκόταν το βουνό και το δάσος του Υμηττού, ενώ διασχιζόταν από αρκετά ρέματα, τα περισσότερα από τα οποία είναι σήμερα μπαζωμένα.
Η αστική ανάπτυξη της Ηλιούπολης σημειώθηκε κατά τις δεκαετίες του '30 και του '40, ενώ σήμερα πολλά κτίρια επιχειρήσεων και εμπορικά κέντρα βρίσκονται κοντά ή πάνω στη Λεωφόρο Βουλιαγμένης και στη Λεωφόρο Σοφοκλή Βενιζέλου.