Η Καλαμαριά είναι περιοχή και ομώνυμος Δήμος της Θεσσαλονίκης. Βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα του πολεοδομικού συγκροτήματος της πόλης. Τα δύο τρίτα της Καλαμαριάς είναι παραθαλάσσια, με συνολική ακτογραμμή περίπου 6,5 χιλιόμετρα. Σύμφωνα με την απογραφή του 2001 ο Δήμος Καλαμαριάς έχει 87.255 κατοίκους. Είναι έτσι ο δεύτερος σε πληθυσμό δήμος της Μακεδονίας και ο ένατος στην χώρα.
Ο πληθυσμός παρουσιάζει ακόμα σημαντική τάση αύξησης. Με την εφαρμογή της νέας διοικητικής διαίρεσης της χώρας κατά το Πρόγραμμα Καλλικράτης το 2011, καμία μεταβολή δεν έγινε στο Δήμο.
Η περιοχή κατοικήθηκε από τα προϊστορικά χρόνια ακόμα, όπως μαρτυρούν ευρήματα στο ακρωτήριο Καραμπουρνάκι. Κατά την περίοδο του Βυζαντίου και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας η περιοχή ήταν σχεδόν ακατοίκητη. Το 1920 έγιναν οι πρώτες εγκαταστάσεις πληθυσμών προσφύγων, από την Γεωργία. Ωστόσο ο πραγματικά μαζικός εποικισμός έγινε μετά την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922. Συνολικά υπολογίζεται ότι μέχρι και 100.000 πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη. Πολλοί από αυτούς, κυρίως Ποντιακής καταγωγής εγκαταστάθηκαν στην Καλαμαριά. Το 1943 η Καλαμαριά αποκτά διοικητική αυτονομία και γίνεται δήμος.
Ο Δήμος χωρίζεται σε 12 γεωγραφικές ενότητες (συνοικίες), στις οποίες δόθηκαν κυρίως ονομασίες των πατρίδων των προσφύγων κατοίκων της Καλαμαριάς: Νέα Κρήνη, Νέα Τραπεζούντα, Καραμπουρνάκι, Νέα Αρετσού, Άγιος Ιωάννης, Άνω Βυζάντιο, Άνω Κηφισιά, Άγιος Παντελεήμων, Ναύαρχος Βότσης, Φοίνικας, Κατιρλί, Κουρί, Δέρκων και Μίκρα.
Στην Καλαμαριά εδρεύει το αθλητικό σωματείο Απόλλων Καλαμαριάς που ιδρύθηκε το 1926 από μια παρέα Ποντίων. Ο σύλλογος διατηρεί τα εξής τμήματα: ποδοσφαίρου, καλαθοσφαίρισης, πετοσφαίρισης, χειροσφαίρισης, κολύμβησης, πυγμαχίας, υδατοσφαίρισης, αντισφαίρισης, άρσης βαρών, πάλης, πινγκ-πονγκ, τένις και μπάντμιντον.
