Η Πάτμος είναι ελληνικό νησί του Αιγαίου Πελάγους, υπαγόμενο κατά τη σύγχρονη πολιτική διαίρεση της χώρας στη Δωδεκάνησο. Η Πάτμος είναι σχετικά μικρό νησί, με συνολικό μήκος ακτών τα 18 μίλια. Η έκτασή της φθάνει περίπου τα 35 τ.χλμ. Η Πάτμος αποτελείται από τρία τμήματα, συνδεόμενα μεταξύ τους από δύο ισθμούς στο μέσο του νησιού, όπου εκεί κατά την αρχαιότητα ήταν και η πρωτεύουσα (σώζονται ερείπια). Το έδαφός της είναι βραχώδες, ηφαιστειογενές και απότομο, με ψηλότερη κορυφή τον Προφήτη Ηλία (270 μ.) που βρίσκεται στο κέντρο της νήσου, νότια της Χώρας (της ομώνυμης) Πάτμου. Υπάρχουν ακόμα δύο υψώματα, ένα στο βόρειο τμήμα οι "Σκλάβες" και ένα στο νότιο, το "Πράσο".
Γενικά η ακτογραμμή της Πάτμου είναι πολυσχιδής με πλήθος ακρωτηρίων, όρμων και ορμίσκων. Στην Πάτμο υπάγονται και τα ανατολικότερα αυτής νησιά Αρκοί, Λειψοί και Αγαθονήσι. Η Πάτμος μαζί με τα νησιά Αστυπάλαια και Λέρος υπάγονται στην επαρχία της Καλύμνου, ο δε κυριότερος συνοικισμός αυτής, η Χώρα (Πάτμος) αποτελεί ίδιο Δήμο, κτισμένη επί υψώματος, όπου υπερέχει η Μονή Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου (του Ευαγγελιστή) σε μορφή μεγάλου κάστρου. Άλλοι μικρότεροι συνοικισμοί του νησιού είναι η Σκάλα (επίνειο), ο Κάμπος (βόρεια) και το Διακόφτι και ο Σταυρός (νότια).
Εκτός του ότι οι αρχαίοι κάτοικοι της Πάτμου και Λέρου είχαν κοινή προστάτιδα θεά την Άρτεμη, ήταν εντελώς άσημοι μέχρι και τους ρωμαϊκούς χρόνους, που το νησί ήταν τόπος εξορίας πολιτικών καταδίκων και αυτόν τον χαρακτήρα διατήρησε και στους πρώτους χριστιανικούς χρόνους, όπου και εξορίστηκε ο μαθητής του Ιησού, Ιωάννης και που συνέγραψε στην Πάτμο την Αποκάλυψη και το φερώνυμο αυτού «Ευαγγέλιο», τα ιερά βιβλία των Χριστιανών στην Καινή Διαθήκη.
Μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης (1453) στο νησί κατέφυγαν πολλοί πρόσφυγες από την «Πόλη» και αναπτύχθηκε ολόκληρος οικισμός, όπου αργότερα προστέθηκαν και άλλοι πρόσφυγες προερχόμενοι από Κρήτη. Η Πάτμος, είναι γενέτειρα ενός των ιδρυτών της Φιλικής Εταιρείας, του Εμμανουήλ Ξάνθου. Με την έκρηξη της «Επανάστασης» στην Πελοπόννησο, η Πάτμος έγινε ναυτικό επαναστατικό κέντρο και πολλοί κάτοικοί της έλαβαν μέρος στον αγώνα της Εθνεγερσίας.
