Το Ρέθυμνο είναι η πρωτεύουσα του ομώνυμου νομού της Κρήτης. Εμφανίζει μεγάλη τουριστική κίνηση κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, ενώ οι 2.500 και πλέον ενεργοί φοιτητές, καθιστούν την πόλη ιδιαίτερα ζωντανή κατά την υπόλοιπη περίοδο του χρόνου. Ο πληθυσμός της πόλης ανέρχεται στους 32.694 κατοίκους (απογραφή 2001).
Μετά την απελευθέρωση η πόλη άρχισε να αναπτύσσεται εκ νέου, τόσο οικιστικά – όσο και πνευματικά. Σημαντική ώθηση της προσέδωσε η εγκατάσταση της Φιλοσοφικής Σχολής και της Σχολής Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης και η δημιουργία της Πανεπιστημιακής Βιβλιοθήκης.
Σήμερα το Ρέθυμνο είναι η 3η σε μέγεθος πόλη της Κρήτης και βασίζει την οικονομία της στον τουρισμό, διαθέτοντας πολλά αξιοθέατα, μεγάλη αμμώδη παραλία και ισχυρή ξενοδοχειακή υποδομή. Συγκοινωνιακά η πόλη εξυπηρετείται οδικά με σύνδεση με το Ηράκλειο και τα Χανιά, μέσω του Εθνικού δρόμου Ε 75 και επαρχιακό σχετικά καλό οδικό δίκτυο, με το οποίο συνδέεται με όλες τις περιοχές του Νομού. Το Ρέθυμνο Διαθέτει ένα νέο, σύγχρονο λιμένα, αλλά δεν έχει αεροδρόμιο.
Η παλιά πόλη στο Ρέθυμνο είναι από τις πιο καλοδιατηρημένες αναγεννησιακές πόλεις και συνδυάζει την ανατολίτικη όψη της Τουρκοκρατίας, με την Ενετική αρχιτεκτονική αναγεννησιακού χαρακτήρα. Οι κατοικίες του Ρεθύμνου ρυμοτομικά έχουν οργανωθεί σε άμεση σχέση με τη θάλασσα, καθώς η κύρια ενετική οδός Ruga Maistra (η σημερινή παραλιακή λεωφόρος Ελ. Βενιζέλου) ήταν παράλληλη προς αυτή, σε αντίθεση με το Ηράκλειο και τα Χανιά που η πόλη είναι κλειστή προς τη θάλασσα, για αμυντικούς λόγους.
